Implementation of “Η έναστρη νύχτα” (SOI-GR-406)

Author: Σαμαρέντση Βαρβάρα, Δασκάλα, Δημοτικό Σχολείο Παναγίτσας

School/Organization: Δημοτικό Σχολείο Παναγίτσας

Η τέχνη είναι πολύ σημαντική για τα παιδιά. Η απευθείας σχέση του παιδιού με τα αντικείμενα και τα γεγονότα δημιουργεί μέσα του παραστάσεις που παραμένουν ανεξίτηλες σε όλη του τη ζωή. Όταν όμως η άμεση εμπειρία δε βρίσκεται στη διάθεση του μαθητή, ένα μάθημα στο σχολείο προσφέρει θεαματικά αποτελέσματα. Μέσα από την τέχνη προάγεται η δημιουργικότητα, τα παιδιά αποκτούν λεπτή κινητική δεξιότητα, προωθείται η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, τα παιδιά καταλαβαίνουν τα συναισθήματά τους. Επίσης γνωρίζουν τη ζωή, το έργο και τους τρόπους έκφρασης καλλιτεχνών.

Αγαπώ την τέχνη 

Το σενάριο υλοποιήθηκε με τους 8 μαθητές της Α’ δημοτικού του δημοτικού σχολείου Παναγίτσας νομού Πέλλας. Χρησιμοποιήθηκαν 4 διδακτικές ώρες στο μάθημα του εργαστηρίου δεξιοτήτων. Η μέθοδος που εφαρμόστηκε ήταν η ερευνητική – ανακαλυπτική και περιλάμβανε τέσσερα βασικά στάδια εφαρμογής:

• Ενεργοποίηση των μαθητών μέσα από επιλεγμένα κείμενα,  με βασικούς στόχους να προσεγγίσουν το περιβάλλον και την εποχή του καλλιτέχνη, να γνωρίσουν γεγονότα από τη ζωή του και μια πρώτη γνωριμία με τους τρόπους έκφρασης και δημιουργίας.
• Εποπτική προσέγγιση με προβολή έργων, διάλογο.
• Έκφραση με δημιουργικές – εικαστικές δραστηριότητες, ομαδικές – συνθετικές εργασίες.
• Παρουσίαση – προεκτάσεις.

Πορεία υλοποίησης

1. Φιλαναγνωσία Η κραυγή της Τζοκόντα

Διαβάσαμε το βιβλίο «Η κραυγή της Τζοκόντα» και ήταν το ερέθισμα να ασχοληθούμε με τις τέχνες και τον πίνακα του Van Gogh έναστρη νύχτα. Στο βιβλίο οι τέσσερις διασημότεροι πίνακες του κόσμου εξαφανίζονται ταυτόχρονα από τέσσερα μεγάλα μουσεία, και μια ομάδα μικρών δημοσιογράφων θα προσπαθήσει να λύσει το μυστήριο. Για να βρουν τον ένοχο θα ταξιδέψουν στο Παρίσι, το Όσλο, τη Νέα Υόρκη, την Βιέννη (αλλά και τον Βόλο) και θα μάθουν τα πάντα για τον κόσμο της Τέχνης και τους μεγάλους ζωγράφους. Τα παιδιά ακούγοντας την ιστορία άρχισαν να ρωτάνε για τους ζωγράφους. 

2. Πίνακες του Βαν Γκογκ

Επισκεφτήκαμε ψηφιακά το μουσείο Βαν Γκογκ 360, μέσω του Google Arts and Culture. Παρουσιάστηκαν διάφοροι πίνακες του Βαν Γκογκ αλλά αυτός που σταθήκαμε ιδιαίτερα ήταν «The Starry Night». Τους ενθουσίασε ο στροβιλισμός. Αρχίσαμε να μιλάμε για τον συγκεκριμένο πίνακα: τι παρουσιάζεται στον πίνακα, ποια χρώματα κυριαρχούν, πώς τους κάνει να νιώθουν αυτός ο πίνακας… Περιέγραψαν την εικόνα με ερωτήσεις όπως: τι λέξη σου έρχεται στο μυαλό όταν βλέπεις την εικόνα, μπες στον πίνακα και περπάτησε μέσα στο τοπίο. Τι βλέπεις; Τι ακούς; Ποια χρώματα ξεχωρίζουν;

Αν ήσουν ζωγράφος πώς θα ονόμαζες τη ζωγραφιά. Αφού απάντησαν στις ερωτήσεις και μπήκαν στον πίνακα, διέκριναν το φεγγάρι, μέτρησαν τα αστέρια. Καθίσαμε πάνω στο κυπαρίσσι και κοιτάξαμε το χωριό. Πήγαμε στο βουνό, είδαμε τα αστέρια και ακούσαμε τους ήχους.

3. Βαν Γκογκ

Μετά από αυτό, αναζητούμε το πορτρέτο του καλλιτέχνη στην πλατφόρμα Europeana . Λέμε λίγα λόγια για τον ζωγράφο, γιατί είναι παιδιά α δημοτικού. 

4. Ζωγραφική

Τον πίνακα έναστρη νύχτα τον ζωγράφισαν άλλοι μαθητές με μπατονέτες, άλλοι με τέμπερες και άλλοι με πλαστελίνη.

5. Παραμύθι

Προσπαθήσαμε να φτιάξουμε ένα παραμύθι, μέσα από τον πίνακα.

6. Στροβιλισμός και μουσική

Επειδή τους ενθουσίασε ο στροβιλισμός προσπαθήσαμε να φτιάξουμε τον στροβιλισμό με κορδέλες. Τους ήχους του πίνακα προσπάθησαν να τους παίξουν με γνωστά όργανα. Έφεραν μουσικά όργανα από το σπίτι τους και προσπάθησαν να παίξουν ήχους που πίστευαν ότι ταιριάζουν στον πίνακα.

1. Παρουσίαση

Παρουσιάστηκαν τα έργα στους μαθητές άλλων τάξεων του σχολείου.

Οι δραστηριότητες βασίστηκαν στο σενάριο Inside “The Starry Night” αλλά έγιναν και κάποιες τροποποιήσεις για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των μαθητών μου.

Δημιουργικότητα

Οι μαθητές προσέγγισαν την τέχνη μέσα από δραστηριότητες και παιχνίδια. Γνώρισαν τη ζωή, το έργο και τους εκφραστικούς τρόπους του Βαν Γκογκ, εμπλούτισαν  τη φαντασία τους μέσα από εικόνες, μουσικές και παραμύθια, καλλιέργησαν δεξιότητες ζωγραφικής και χρησιμοποίησαν συνεργατικές και επικοινωνιακές ικανότητες. Οι γονείς ενθουσιάστηκαν γιατί τα παιδιά πήγαιναν στο σπίτι και τους έλεγαν πληροφορίες για την τέχνη. Θα συμβούλευα και άλλους συναδέλφους να εφαρμόσουν σενάρια σχετικά με την τέχνη γιατί μπορούν να εργαστούν διαθεματικά και να εμπλέξουν πολλά μαθήματα, όπως Γλώσσα δημιουργική γραφή, Εργαστήριο δεξιοτήτων, Μουσική, Εικαστικά, Νέες τεχνολογίες, Θεατρική Αγωγή.

Η Europeana και εγώ
Η Europeana ή Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη, είναι μια ψηφιακή βιβλιοθήκη που δίνει πρόσβαση σε πάρα πολλά βιβλία, χάρτες, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες, αρχειακά έγγραφα, πίνακες και ταινίες, υλικά. Πραγματικά μετά από αναζητήσεις ανακάλυψα την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης και ενθουσιάστηκα. Ο χώρος είναι ελκυστικός και εύχρηστος με υπομονή και λίγη καθοδήγηση μπορείς να εργαστείς πολύ ευχάριστα.

Did you find this story of implementation interesting? Why don’t you read about the related learning scenario? Inside “The Starry Night” created by Tamara Stojić

Did you find this story of implementation interesting? You might also like: 

• Μουσική και χρώματα, implemented by Παρασκευή Φώτη.
• Vincent Van Gogh – Plastic language elements: shades and tones, implemented by Carmen Alexandra Miricioiu
• Implementation of “The Power of Voice and Brush”, implemented by Mustafa Burhan

Do you want to discover more stories of implementation? Click here.

CC0 1.0: the featured image used to illustrate this article has been found on Europeana and has been provided by the Statens Museum for Kunst.