Implementation of “Μουσική και χρώματα” (SOI-GR-362)

Author: Κουτσογιάννη Δήμητρα, Εκπαιδευτικός ΠΕ70

School/Organization: 5ο Δημοτικό Σχολείο Τρίπολης

Στο μάθημα της κυρίας Παρασκευής Φώτη “Μουσική και χρώματα” τα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν έργα του Βαν Γκογκ τα οποία θα παρατηρήσουν και θα εξερευνήσουν. Ακόμα θα περιηγηθούν μέσα από την εμπειρία του VR εστιάζοντας στον  πίνακα “Sunflowers”  ενώ η μουσική του Vivaldi θα συνοδεύει τη συγκεκριμένη εμπειρία ενεργοποιώντας τις αισθήσεις των παιδιών. Το μάθημα θα ολοκληρωθεί  με  τη δημιουργία ενός βίντεο με τα έργα  των παιδιών που θα διαμοιραστεί σε όλη τη σχολική κοινότητα μέσω του You tube και θα αποτελέσει την πρόσκληση για την έκθεση με τις  δημιουργίες των μαθητών/τριων εμπνευσμένων από τον πίνακα  ζωγραφικής του  Van Gogh  «Sunflowers». Στόχος του σεναρίου είναι η καλλιέργεια του κριτικού στοχασμού των παιδιών μέσα από την τέχνη.

Στο παρόν implementation του σεναρίου “Μουσική και χρώματα” επιχειρείται η εισαγωγή των μαθητών/τριών στον κόσμο της τέχνης μέσα από την επαφή τους με τη ζωή και το έργο του σπουδαίου Ολλανδού καλλιτέχνη Βαν Γκογκ με τη συνοδεία ακουσμάτων του Vivaldi, καθώς και η σύνδεση του μαθήματος των Εικαστικών με την Μελέτη Περιβάλλοντος μέσα από τη διαθεματική προσέγγιση του έργου “Sunflowers” του προαναφερθέντα καλλιτέχνη. Μέσα από τη Μελέτη Περιβάλλοντος οι μαθητές/τριες θα κατανοήσουν τα στάδια ανάπτυξης του ηλιοτροπίου και τη σπουδαιότητα του ηλιακού φωτός για την υγιή ανάπτυξη των φυτών. Επιδιώκεται έτσι η ανάπτυξη της φαντασίας, της συνεργασίας , της κριτικής σκέψης και της επικοινωνίας των μαθητών/τριών καθώς και η καλλιέργεια του ενδιαφέροντός τους για τις τέχνες και τους καλλιτέχνες που άφησαν το στίγμα τους στον κόσμο μέσα από τα έργα τους καθώς και για τον φυσικό κόσμο που τους περιβάλλει.

Το πλαίσιο της υλοποίησης:

Η υλοποίηση της ιστορίας έγινε μέσα στη σχολική τάξη, σε 20 μαθητές/τριες ηλικίας 7 -8 ετών. Είχε διάρκεια 4 διδακτικές ώρες, όχι συνεχόμενες μα κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας. Έγινε στο πλαίσιο του μαθήματος της Μελέτης Περιβάλλοντος και του μαθήματος των Εικαστικών με τη βοήθεια του εικαστικού του σχολείου μας κύριο Βασίλη Βούλγαρη. Με αφορμή την ενότητα της Μελέτης Περιβάλλοντος  για τα φυτά επέλεξα να εφαρμόσω το διαθεματικό σενάριο με τίτλο:” Μουσική και χρώματα”. Η εφαρμογή του σεναρίου είχε ως απώτερο στόχο να έρθουν οι μαθητές/τριες ομαδικά σε επαφή με την τέχνη του Βαν Γκογκ, να γνωρίσουν τα έργα και την προσωπικότητα του Ολλανδού καλλιτέχνη, τη θεματολογία των έργων του  και να δημιουργήσουν ατομικά το δικό τους έργο τέχνης με αφορμή τον συγκεκριμένο καλλιτέχνη με ακούσματα του Vivaldi. Επιλέχθηκε ο πίνακας “Sunflowers” , προκειμένου να γίνει σύνδεση του συγκεκριμένου πίνακα με το παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά με τίτλο: ”Το ηλιοτρόπιο”  στο οποίο διαφαίνεται η ανάγκη των φυτών για το ηλιακό φως καθώς και με τον κύκλο ζωής του ηλιοτροπίου , του οποίου η διδασκαλία στο μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος έχει προηγηθεί . Με τον τρόπο αυτό καλλιεργείται μέσω της τέχνης η φαντασία και το λεξιλόγιο των μαθητών ενώ όλα τα διδακτικά αντικείμενα αποκτούν νόημα καθώς οι μαθητές/τριες αντιλαμβάνονται πως αυτά διαπλέκονται μεταξύ τους. Στο τέλος της εφαρμογής του σεναρίου τα έργα των μαθητών/τριών που ήταν εμπνευσμένα από το έργο του καλλιτέχνη Βαν Γκογκ “Sunflowers” τοποθετήθηκαν σε κοινή θέα σε διάδρομο του σχολείου  και παρουσιάστηκαν σε όλους τους μαθητές/τριες του σχολείου με τη συνοδεία ακουσμάτων του Vivaldi. Η έκθεση ολοκληρώθηκε με την αυτοπροσωπογραφία του Βαν Γκογκ που δημιούργησαν οι μαθητές/τριες. Ολοκληρώνοντας δημιουργήθηκε μια σύντομη παρουσίαση στο power point με φωτογραφίες από την εφαρμογή του σεναρίου η οποία αναρτήθηκε στο blog του σχολείου προκειμένου να γίνει διάχυση της δράσης Europeana στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον . 

Περιγραφή της μαθησιακής διαδικασίας:

1η διδακτική ώρα:

Η αφόρμηση για την υλοποίηση του σεναρίου γίνεται με την παρουσίαση στους μαθητές/τριες της εικόνας The picture shows a beuatiful sunflower. | Europeana  από τη συλλογή της Europeana. Οι μαθητές/τριες παρατηρούν την εικόνα και τη σχολιάζουν. Πολλοί μαθητές δε γνωρίζουν την ονομασία του φυτού αυτού. Στη συνέχεια παρουσιάζεται στους μαθητές το βίντεο με τη ζωή και το έργο του Van Gog ((140) Vincent Van Gogh (Εκπαιδευτικό animation) – YouTube). Εστιάζουμε στον πίνακα με τα ηλιοτρόπια και σχολιάζουμε τα χρώματα του πίνακα καθώς και τα συναισθήματα που μας δημιουργεί. Όταν ολοκληρωθεί η προβολή του βίντεο, παρουσιάζονται στους μαθητές/τριες έργα του Van Gogh Remembering Vincent Van Gogh | Europeana .Τα έργα του αποτελούν αφορμή για σχολιασμό έργων τέχνης από τους μαθητές καθώς μέσα από αυτά φαίνεται από πού αντλει τη θεματολογία του ο καλλιτέχνης, τι χρώματα χρησιμοποιεί, πώς ζωγραφίζει. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τον σχολιασμό γράφονται πάνω σε χρωματιστά χαρτιά τα οποία αναρτώνται στον πίνακα της τάξης. Στη συνέχεια γίνεται προβολή της αυτοπροσωπογραφίας του Van Gogh Self-portrait | Europeana . Οι μαθητές/τριες παρατηρούν τα χρώματα που έχει χρησιμοποιήσει ο καλλιτέχνης για να αποτυπώσει τον εαυτό του και χρησιμοποιούν τα ίδια χρώματα στο φύλλο εργασίας που τους μοιράζεται van gogh self portrait van gogh – Bing images προκειμένου να ασκηθούν στην παρατηρητικότητα , αλλά και να έρθουν κοντά στα εξωτερικά χαρακτηριστικά  του καλλιτέχνη αυτού. Η διαδικασία αυτή διαρκεί 45 λεπτά.

2η διδακτική ώρα:

Η δεύτερη διδακτική ώρα διάρκειας 45 λεπτών πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του μαθήματος των Εικαστικών. Ο κύριος Βασίλης Βούλγαρης (εικαστικός ΠΕ08) τοποθέτησε στον πίνακα το έργο του Van Gogh “Sunflowers” και καθοδήγησε τους μαθητές/τριες στη δημιουργία των δικών τους έργων παρατηρώντας το αυθεντικό έργο του καλλιτέχνη. Εξήγησε στους μαθητές τις τεχνικές που επέλεγε ο Van Gogh . Την ώρα που οι μαθητές/τριες αφήνουν τη φαντασία τους ελεύθερη να δημιουργήσει μέσα στην τάξη ακούγεται Vivaldi και συγκεκριμένα το κομμάτι (140) Vivaldi Autumn The Four Seasons – YouTube .Η διαδικασία στη φάση αυτή ενέχει την παρατήρηση του έργου και το σκιτσάρισμα στο χαρτί με μολύβι.

3η διδακτική ώρα:

Η τρίτη διδακτική ώρα διάρκειας 45 λεπτών πραγματοποιήθηκε επίσης κατά τη διάρκεια του μαθήματος των Εικαστικών. Οι μαθητές στη φάση αυτή με την καθοδήγηση του κύριου Βασίλη Βούλγαρη (εικαστικός ΠΕ 08) δίνουν χρώμα και συναίσθημα στα έργα τους και αρχίζουν να αντιλαμβάνονται συναισθηματικά και νοηματικά τον πίνακα “Sunflowers”. Καθ’όλη τη διάρκεια της ζωγραφικής  ακούγεται η μουσική (140) Mari Samuelsen: Vivaldi – “Summer” from Four Seasons – YouTube προκειμένου να ενεργοποιηθούν όλες οι αισθήσεις των μαθητών/τριών. Παράλληλα κάθε μαθητής/τρια με οδηγό τη φαντασία του/της πρέπει να σκεφτεί ένα νέο όνομα για το πορτρέτο που δημιούργησε. Όταν ολοκληρώνονται τα πορτρέτα των μαθητών/τριών, τα τοποθετούν σε εμφανές σημείο στο διαδρόμου του σχολείου προκειμένου να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για όλους τους μαθητές/τριες του σχολείου και να τονωθεί η αυτοεκτίμησή τους. 

4η διδακτική ώρα:

Όσα καταφέραμε:

Κατά τη διάρκεια των 4 διδακτικών ωρών που εφαρμόστηκε το implementetion του σεναρίου με τίτλο :”Μουσική και χρώματα” οι μαθητές εκφράστηκαν δημιουργικά , αφού από την πρώτη στιγμή τους κέντρισε το ενδιαφέρον η ενασχόληση με τον Ολλανδό καλλιτέχνη Van Gogh. Ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία για τους μαθητές και τις μαθήτριες που εργάστηκαν με αμείωτο ζήλο, καθώς για πρώτη φορά προσπάθησαν να αποτυπώσουν με τις δυνάμεις τους στο χαρτί το πορτρέτο ενός καλλιτέχνη . Έδωσαν δικό τους όνομα στο έργο τους οπως:”Το λουλούδι της χαράς”, “Τα λουλούδια της αγάπης”, “Τα τεράστια κίτρινα ηλιοτρόπια”.  Εμπλούτισαν το λεξιλόγιό τους με εικαστικούς όρους, διεύρυναν τις γνώσεις τους μέσα από τα βίντεο και τις εικόνες που παρακολούθησαν  ενώ διαπίστωσαν πως όλα τα μαθήματα διαπλέκονται μεταξύ τους. Το αποτέλεσμα των έργων τους ήταν υπέροχο, αφού κινητοποιήθηκαν οι αισθήσεις με τα μουσικά ακούσματα. Καταληκτικά, η παρουσίαση των έργων των μαθητών /τριών , των προσωπογραφιών και των φύλλων εργασίας τους στους υπόλοιπους μαθητές του σχολείου προσέδωσε περαιτέρω αξία στη δουλειά τους ενώ παράλληλα τονώθηκε η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθησή τους. Από το blog του σχολείου μέσα από την παρουσίαση φωτογραφικού υλικού στο power point ενημερώθηκε η ευρύτερη κοινωνία για την υλοποίηση της δράσης μας.

Η τέταρτη διδακτική ώρα που έχει διάρκεια 45 λεπτά αποτελεί προέκταση του σεναρίου μάθησης με τίτλο: “ Μουσική και Χρώματα” της Παρασκευής Φώτη. Εδώ γίνεται σύνδεση του  πίνακα “ Sunflowers” που ζωγράφισαν οι μαθητές/τριες με το μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος της Β΄ Δημοτικού και την ενότητα 7 του βιβλίου μαθητή με τίτλο: “Τα φυτά”. Συγκεκριμένα με την υποενότητα 7.1”Πώς αναπτύσσονται τα φυτά;”. Έχει προηγηθεί η διδασκαλία της συγκεκριμένης ενότητας κι επιχειρείται τη συγκεκριμένη ώρα η διασύνδεση της τέχνης με τον φυσικό κόσμο που περιβάλλει τους μαθητές/τριες. Αφού συζητήσουμε ξανά για τους παράγοντες που ευνοούν τη σωστή ανάπτυξη των φυτών ,προβάλλεται στους μαθητές/τριες το παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά “Το Ηλιοτρόπιο”((140) Ευγένιος Τριβιζάς : “To Ηλιοτρόπιο” (Greek audio) – YouTube ) με σκοπό να κατανοήσουν οι μαθητές/τριες τη σπουδαιότητα του ήλιου για την υγιή ανάπτυξη των φυτών. Συζητάμε για το τι συμβαίνει στα φυτά όταν αυτά δε δέχονται το φως του ήλιου. Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες βλέπουν το βίντεο ((140) My Sunflower Timelapse – from Seed to Flower to Seed – YouTube ) όπου φαίνεται ο χρόνος ανάπτυξης και τα στάδια ανάπτυξης ενός σπόρου ηλίανθου μέχρι να γίνει ενήλικο φυτό. Στους μαθητές μοιράζεται το παρακάτω φύλλο εργασίαςClasse prima panosundaki Pin (pinterest.com).Οι μαθητές παρατηρούν τα στάδια βλάστησης κι ανάπτυξης των σπόρων του ηλίανθου και παρατηρούν τι συμβαίνει μέσα στο έδαφος, πάνω από αυτό και κάτω από αυτό σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής τους. Ταυτόχρονα ονομάζουν το κάθε στάδιο καθώς και τα μέρη του φυτού που δημιουργούνται σε κάθε στάδιο. Οι μαθητές/τριες είναι σημαντικό να κατανοήσουν πως όλοι οι σπόροι δεν είναι ίδιοι μεταξύ τους και πως μερικά φυτά αναπτύσσονται από σπόρους ενώ κάποια άλλα από μοσχεύματα. Τα φύλλα εργασίας όταν ολοκληρωθούν τοποθετούνται σε εμφανές μέρος του διαδρόμου του σχολείου, μαζί με τα πορτρέτα και τις προσωπογραφίες των μαθητών/τριών προκειμένου να γίνει η διάχυση της διασύνδεσης.

Οφέλη από τη διδασκαλία με τους πόρους της Europana:

Με τη χρήση των σεναρίων της Europeana αναβαθμίζεται ο ρόλος της τέχνης και του πολιτισμού στην εκπαίδευση. Ακόμα δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές/μαθήτριες να γνωρίσουν τον πολιτισμό και την τέχνη άλλων ευρωπαικών χωρών  γεγονός που συμβάλλει στη μελλοντική αμοιβαία κατανόηση των ευρωπαίων πολιτών και συνεπώς στην διατήρηση της ειρήνης. Καλλιεργείται μέσα από τα σενάρια αυτά η διαθεματικότητα  και ο σεβασμός στην διαφορετικότητα ενώ οι μαθητές/τριες μαθαίνουν χωρίς να ακολουθούν τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας. Εντυπωσιακό είναι τέλος, το αποτέλεσμα που προκύπτει όταν διαπλέκονται τα μαθήματα του εκπαιδευτικού ΠΕ70 με τον εικαστικό του σχολείου ΠΕ08.Τα λόγια αποκτούν νόημα μέσα από τις αισθήσεις.

Did you find this story of implementation interesting? Why don’t you read about the related learning scenario? Μουσική και Χρώματα (EL-CUR-743) created by Παρασκευή Φώτη

Did you find this story of implementation interesting? You might also like: 

Do you want to discover more stories of implementation? Click here.

Public Domain Mark 1.0: the featured image used to illustrate this article has been found on Europeana and has been provided by the Nationalmuseet Sweden.

Leave a Reply

Social media & sharing icons powered by UltimatelySocial
Accessibility by WAH