Implementation of “Faces of war” (SOI-GR-438)
Author: Ντόκου Ναυσικά, Φιλόλογος ΠΕ02
School/Organization: 14Ο Γυμνάσιο Καλλιθέας
Το σενάριο μάθησης «Faces of war», που συντάχθηκε από τον Adam Stepinski, αποτέλεσε το σημείο αφόρμησης, ώστε οι μαθητές να ευαισθητοποιηθούν σε σχέση με τον πόλεμο και τις συνέπειές του, καλλιεργώντας παράλληλα τις γλωσσικές και συνεργατικές τους δεξιότητες, καθώς και να αναπτύξουν τον κριτικό τους γραμματισμό, μέσα από την επαφή τους με ποικίλα «κείμενα» και ψηφιακά εργαλεία. Έτσι, η διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας επιτυγχάνεται διαθεματικά με τη βοήθεια της Ιστορίας και με αυτό τον τρόπο αποκτά νόημα και προσελκύει το ενδιαφέρον των μαθητών.
Το πλαίσιο υλοποίησης του σεναρίου
Το σενάριο υλοποιήθηκε δια ζώσης στο σχολείο και διαδικτυακά, στην Γ΄ Γυμνασίου, στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, και συγκεκριμένα στην Ενότητα 5 με θέμα «Ειρήνη-Πόλεμος», σε 4 διδακτικές ώρες. Το τμήμα που εργάστηκε για την υλοποίησή του σεναρίου αποτελείται από 22 μαθητές ηλικίας 14-15 ετών. Οι μαθητές, αν κι εξοικειωμένοι με τη χρήση των τεχνολογικών μέσων, δε γνώριζαν για τη συλλογή πολιτιστικής κληρονομιάς της Europeana, ούτε ήταν στον ίδιο βαθμό εξοικειωμένοι με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο διδασκαλίας.
Στάδια υλοποίησης του σεναρίου
Α΄ Στάδιο, 45 λεπτά
Οι μαθητές ενημερώνονται για το θέμα και το περιεχόμενο του σεναρίου μάθησης. Ακολουθεί η γνωριμία τους με τη Europeana και η «περιήγησή» τους στους πόρους της. Κατόπιν με τη χρήση ενός ψηφιακού πίνακα (Λέξεις για τον
Πόλεμος, Ντόκου Ναυσικά), του google jamboard καταγράφονται από τον εκπαιδευτικό οι λέξεις που έρχονται αυθόρμητα στο μυαλό των παιδιών όταν ακούνε τη λέξη «πόλεμος». Έτσι οι μαθητές ενεργοποιούνται όσον αφορά στο θέμα του πολέμου, παρακινούνται πιο εύκολα στον χωρισμό τους σε τέσσερις ομάδες και ορίζουν τον συντονιστή για καθεμιά. Ακολουθεί η επεξήγηση της πρώτης εργασίας, που έχει αναρτηθεί στην e-class, σύμφωνα με την οποία κάθε ομάδα παρακολουθεί εξ΄ αποστάσεως δύο βίντεο σχετικά με έναν πόλεμο, ένα από τη Europeana κι ένα από το youtube. Αυτό που ζητείται από τους μαθητές είναι, αφού παρακολουθήσουν τα βίντεο: α) να αναπτύξουν συγκεκριμένες φράσεις που έχουν δοθεί για συμπλήρωση σε συνεργατικά έγγραφα google docs που έχουν αναρτηθεί για κάθε ομάδα στο e-class, γ) να επιλέξουν την καλύτερη ανάπτυξη για κάθε φράση και δ) στο επόμενο μάθημα να παρουσιάσουν την εργασία τους στην τάξη.
Β΄ Στάδιο, 45 λεπτά
Γίνεται παρουσίαση της πρώτης εργασίας από κάθε ομάδα και στη συνέχεια επεξηγείται η δεύτερη εργασία, σύμφωνα με την οποία τα μέλη κάθε ομάδας: α) επιλέγουν από τους πόρους της Europeana δύο φωτογραφίες κι ένα κείμενο-χειρόγραφο που σχετίζονται με τα βίντεο που έχουν παρακολουθήσει, β) τα επικολλούν σε μια συνεργατική παρουσίαση google slides που έχει αναρτηθεί στο e-class για κάθε ομάδα και γ) εξηγούν σε σύντομο κείμενο γιατί επέλεξαν τις συγκεκριμένες φωτογραφίες και το κείμενο-χειρόγραφο και τα περιγράφουν.
Γ΄ Στάδιο, 45 λεπτά
Γίνεται παρουσίαση της δεύτερης εργασίας από κάθε ομάδα. Στην τρίτη και τελευταία εργασία τα μέλη από κάθε ομάδα μοιράζονται τους ρόλους του στρατιώτη, του αμάχου και του πολεμικού ανταποκριτή, και γράφουν από κοινού σε ένα συνεργατικό έγγραφο ένα κείμενο 200 λέξεων προς τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών στο οποίο αναφέρουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους σε σχέση με τον πόλεμο και τις συνέπειές του.
Δ΄ Στάδιο, 45 λεπτά
Διαβάζονται στην τάξη τα κείμενα κάθε ομάδας και ακολουθεί συζήτηση. Στο τέλος οι μαθητές απαντούν σε ένα σύντομο ερωτηματολόγιο (google forms) που τους μοιράζεται έντυπα σχετικά με την εμπειρία που αποκόμισαν από την υλοποίηση του σεναρίου μάθησης.
Διδακτικό υλικό διαδικτύου
Εξ Αφορμής: Έναρξη Β’ παγκοσμίου πολέμου 1η Σεπτεμβρίου
Γερμανία: Η κατασκευή του Τείχους του Βερολίνου
Κρυμμένα ίχνη – «Πόλεμος του Βιετνάμ» – Ντοκιμαντέρ ΕΡΤ1
1821: Η γέννηση του ελληνικού εθνικού κράτους
https://docs.google.com/document/
https://docs.google.com/presentation/
https://docs.google.com/forms/
Πόροι Europeana που χρησιμοποιήθηκαν
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα τείχος
Ριμέικ από το Βιετνάμ στον Κόλπο
1821 Η πορεία προς τη μεγάλη στιγμή
Το αποτελέσματα της υλοποίησης του σεναρίου για τους μαθητές
Η υλοποίηση του σεναρίου μάθησης συνετέλεσε αρχικά στην ενίσχυση της συνεργασίας των μαθητών μέσα από την ανάληψη ρόλων για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού. Το θέμα του πολέμου λόγω της επικαιρότητάς του προσέλκυσε το ενδιαφέρον των μαθητών, οι οποίοι μέσα από τους πόρους της
Europeana ανίχνευσαν κι επεξεργάστηκαν υλικό πρωτογενές και δευτερογενές που τους βοήθησε να αντιληφθούν καλύτερα τις μορφές που μπορεί να πάρει ο πόλεμος και τις συνέπειές του, συνειδητοποιώντας την αξία της ειρήνης. Επίσης, οι μαθητές εξασκήθηκαν στην παραγωγή μικρών κειμένων για τη διατύπωση συγκεκριμένων σκέψεων και συναισθημάτων, καθώς και μεγαλύτερων κειμένων ενταγμένων σε συγκεκριμένα επικοινωνιακά πλαίσια υιοθετώντας διάφορους ρόλους. Η επιλογή των κειμένων μεταξύ των μαθητών κάθε ομάδας για να παρουσιαστούν στην τάξη, καθώς και η παραγωγή ενός τελικού κειμένου από κοινού βοήθησε στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης τους και των συνεργατικών τους δεξιοτήτων.
Συμπερασματικά προκύπτει πως για την επιτυχή υλοποίηση του σεναρίου χρειάζεται ο εξαρχής σχεδιασμός των σταδίων υλοποίησης του σεναρίου από τον εκπαιδευτικό με παράλληλη ωστόσο παρατήρηση και αξιολόγηση του ενδιαφέροντος, των επιθυμιών και της συνεργατικής διάθεσης των μαθητών. Συγκεκριμένα η χρήση των συνεργατικών εγγράφων και παρουσιάσεων έδωσε την ευκαιρία στους μαθητές να εξοικειωθούν σταδιακά με το συνεργατικό κομμάτι του σεναρίου, καθώς οι μαθητές εργάζονταν εξ΄ αποστάσεως ο καθένας στον χώρο του, διατηρώντας παράλληλα την επικοινωνία με τα άλλα μέλη της ομάδας μέσα από τα συνεργατικά εργαλεία που λειτούργησαν ως κοινός τόπος συνάντησης και αλληλεπίδρασης.
Τα αποκομίζει ο εκπαιδευτικός από την υλοποίηση του σεναρίου
Οι πόροι της Europeana χάρη στην ποικιλία τους βοηθούν τον εκπαιδευτικό να οργανώσει ένα ολοκληρωμένο σενάριο μάθησης. Στο συγκεκριμένο σενάριο αξιοποιήθηκαν ποικίλα μέσα, όπως είν
βίντεο, εικόνες, κείμενα και χειρόγραφα από τη Europeana. Το υλικό που παρέχεται είναι εύκολα και γρήγορα προσβάσιμο, και αυτό καθιστά τον εκπαιδευτικό περισσότερο διασεμολαβητή της γνώσης παρά απόλυτο και μοναδικό κάτοχό της. Αξίζει να σημειωθεί πως η συλλογή με τις εφημερίδες είναι ένας πόρος που θα μπορούσε επίσης να αξιοποιηθεί τόσο ως ιστορική πηγή αλλά και ως μέσο διδασκαλίας παραγωγής κειμένων με συγκεκριμένους επικοινωνιακούς στόχους.
Did you find this story of implementation interesting? Why don’t you read about the related learning scenario? Faces of War (LS-PL-67), created by Adam Stepinski
id you find this story of implementation interesting? You might also like:
- Το παιδί στις αρχές της βιομηχανικής επανάστασης (EL-CUR-652), Ειρήνη Ζαζάνη
- «Μην αποστρέφεις το βλέμμα! Μάθε από το παρελθόν και το παρόν… Δράσε για ένα ειρηνικό Μέλλον»(EL-CUR-744), Κοντοπίδη Ευαγγελία, Λαλιώτου Ευσταθία
- For no war is ever over” (LS-GR-733), Paraskevi Sarmpani
Do you want to discover more stories of implementation? Click here.
CC0 1.0: the featured image used to illustrate this article has been found on Europeana and has been provided by the Tartu Art Museum.